通字方案
通字方案(英语:)是由赵元任所设计的一套书写白话文与文言文的汉字与拼音方案。
汉语族拼音方案 |
---|
汉字注音史 (*代表为现行由政府公告承认) |
通字是以官话、吴语、粤语、闽语为基础,从常用汉字中选取的2085字,用以书写白话文、文言文。其中多属正字,然亦不乏同音替代。通字还分为通字汉字和与之相配套的通字罗马字。
通字罗马字的拼法反映的方言特征有:吴语的声母,官话的元音、粤语的韵尾,吴、粤、闽、官的四声,以及闽语古舌上音知彻澄三母读塞音的特点。
通字汉字
通字汉字是通字的两种写法之一,简称GCC(即General Chinese Characters)。通字汉字共2085字。其选取规定主要依据如下原则:
- 使用现代通行的字形,如取“闸”不取“”。
- 一般将同源的无偏旁部首的字作为通字,取“反”不取“返”,取“申”不取“伸”。但是在多数方言中不同音时则分辨,如“宣”与“喧”,“古”和“苦”。
- 除了上述覆盖的规则外其他音节的字无论字源是否相同均写作一样的字,与六书中“假借”相仿。
通字罗马字
声母
双唇音 | 唇齿音 | 齿龈音 | 卷舌音 | 龈腭音 | 软腭音 | 声门音 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
清音 | 浊音 | 清音 | 浊音 | 清音 | 浊音 | 清音 | 浊音 | 清音 | 浊音 | 清音 | 浊音 | 清音 | ||
鼻音 | m [m] 明 | n [n] 泥娘 | q [ŋ] 疑 | |||||||||||
塞音 | 不送气 | b [p] 帮 | bh [b] | d [t] 端 | dh [d] 定 |
dy [ʈ] 知 | dhy [ɖ] 澄 | c [k] 见 | g [ɡ] 群 |
(不标) [ʔ] 影 | ||||
送气 | p [pʰ] 滂 | t [tʰ] 透 | ty [ʈʰ] 彻 | k [kʰ] 谿 | ||||||||||
塞擦音 | 不送气 | z [ʦ] 精 | dz [ʣ] 从 |
dr [tʂ] 庄 | jr [dʐ] 崇 |
j [ʨ] 章 | dj [ʥ] 船 | |||||||
送气 | ts [ʦʰ] 清 | tr [tʂʰ] 初 | ch [ʨʰ] 昌 | |||||||||||
擦音 | f [f] 非敷 | fv [v] 奉 |
s [s] 心 | sz [z] 邪 |
sr [ʂ] 生 | zr [ʐ] 士 |
sh [ɕ] 书 | zh [ʑ] 时 |
x [x] 晓 | h [ɣ] 匣 | ||||
边音 | l [l] 来 |
韵母
Yunjing rime |
开 unrounded | 合 rounded | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Div. I | Div. II | Divs. III & IV | Div. I | Div. II | Divs. III & IV | |
止 | -i 支脂之微 | -ui 支脂微 | ||||
果假 | -o 歌 | -ea 麻 | -ie 戈麻 | -(u)o 戈 | -ua 麻 | -iue 戈 |
蟹 | -ai 咍 | -eai 皆佳 | -ei 祭废齐 | -uei 灰 | -uai 皆佳 | -uei 祭废齐 |
效 | -au 豪 | -eau 肴 | -iau 宵萧 | |||
流 | -eu 侯 | -ieu 尤幽 | ||||
遇 | -u 模 | -iu 鱼虞 | ||||
咸 | -am,om 谈 | -eam 咸衔 | -iem,am,om/iep,ap 盐严添凡 | |||
咸深 | -om/ap,op 覃 | -im,em 侵 | ||||
山 | -an,on 寒 | -ean 删山 | -ien,an/iet,et 仙元先 | -(u)on 桓 | -uan 删山 | -iuan/at,iuet,ot 仙元先 |
瑧 | -en 痕 | -in,en 真瑧欣 | -un,en 魂 | -en,iun/ut,iut 谆文 | ||
宕江 | -ang 唐 | -eang,uang 江 | -iang 阳 | -uang 唐 | -uang 阳[1] | |
梗 | -aeng 庚耕 | -ieng,aeng/iec 清唐青 | -uaeng 庚耕 | -iueng 清唐青 | ||
通 | -ung 东 | -iung 东 | ||||
-ong 冬 | -iong 钟 | |||||
曾 | -eng 登 | -ing,eng 蒸 | -ueng 登 | -iuic[2] |
声调
平声:
- 用韵母的基本形式
上声:
- 重复韵尾 ∅, -m, -n 前的最后一个元音
- 重复 iu 里的 u
- 把韵尾 -i, -u, -ng 分别改写为 -e, -o, -g
去声:
- 韵尾为 ∅ 时,加写 -h
- 把韵尾 -i, -u 分别改写为 -y, -w
- 重复韵尾 -n, -m
- 把韵尾 -ng 改写为 -q
入声:
- 由韵尾 -p, -t, -c 表示
参考文献
- 赵元任,通字方案。Yuen-Ren Chao, A Project for General Chinese. Beijing, 1983.
- Ao, Benjamin, , Language Sciences, 1991, 13 (3–4): 335–379, doi:10.1016/0388-0001(91)90022-S.
- Branner, David Prager, , Branner, David Prager (编), , Current Issues in Linguistic Theory 271, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company: 209–232, 2006, ISBN 978-90-272-4785-8.
- Chao, Yuen Ren, , , Stanford University Press: 106–143, 1976, ISBN 978-0-8047-0909-5.
- Chao, Yuen Ren, , Beijing: 商务印书馆, 1983, OL 24456574M.
- Norman, Jerry, , Branner, David Prager (编), , Current Issues in Linguistic Theory 271, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company: 233–254, 2006, ISBN 978-90-272-4785-8.
外部链接
- Palatalization is lost in modern dialects, so this final is indistinguishable from -uang 唐.
- This final occurs only as stop (entering tone).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.